"Ο ταξιδιώτης και ο καθρέφτης" της Παναγιώτας Μπλέτα - Βιβλιοκριτική

 

Ο ταξιδιώτης και ο καθρέφτης

της Παναγιώτας Μπλέτα

Εκδόσεις «Αττικός» (2025), ISBN: 978-618-5843-39-7

 

Γράφει ο Δημήτρης Φιλελές

 

«Ο ταξιδιώτης και ο καθρέφτης» είναι το νέο λογοτεχνικό έργο της πολυσχιδούς και πολυτάλαντης Παναγιώτας Μπλέτα, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις «Αττικός». Όπως η ίδια η συγγραφέας χαρακτηρίζει το έργο της, πρόκειται για ένα εγχειρίδιο αυτογνωσίας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πυκνό και μεστό, σε ποιητική μορφή, έργο, το οποίο προκύπτει ως αποκρυστάλλωμα των πολλαπλών ιδιοτήτων της συγγραφέως. Είναι γνωστό ότι παράλληλα με τη λογοτεχνική της παρουσία, αναπτύσσει έντονη αρθρογραφική δραστηριότητα σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, ενώ κατ’ επάγγελμα χαρακτηρίζεται ως τεχνοκράτης.

Διόλου τυχαία η επιλογή της ποιητικής γραφής, που χρησιμοποιείται όχι μόνο ως όχημα για την αφαίρεση της περιττολογίας, αλλά και ως προτροπή στον αναγνώστη να αναλάβει πρωτοβουλία και να φωτίσει τις σκοτεινές πτυχές του ταξιδιού και των αντανακλάσεων (εσωτερικών και εξωτερικών) μέσα από την προσωπική του οπτική γωνία. Έχοντας όμως πάντα κατά νου ότι στη διαδρομή αυτή δεν είναι μόνος, αλλά κάθε του ενέργεια διαχέεται μέσα στο κοινωνικό σύνολο, λειτουργεί αλληλεπιδραστικά και δημιουργεί νέα δεδομένα αλλά και νέα ζητούμενα τόσο για τον ίδιο όσο και για εκείνους από τους οποίους περιστοιχίζεται.

Όχι, ο ταξιδιώτης -άρα και ο κάθε αναγνώστης- δεν αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος, ούτε όλα περιστρέφονται γύρω από αυτόν, ώστε να υπηρετήσουν το υπερτροφικό εγώ του. Αντίθετα, ο ταξιδιώτης ακολουθεί μια διαδρομή προσωπικών επιθυμιών, επιδιώξεων και επιλογών για τις οποίες φέρει ευθύνη και κάθε τόσο οφείλει να «καθρεφτίζεται», να αυτοελέγχεται και να κάνει τις απαραίτητες «διορθωτικές» κινήσεις, ώστε το αποτύπωμά του να έχει, κατά το δυνατό, θετικό πρόσημο - να μπορεί να αφήνει στο πέρασμά του το ίχνος της καλοσύνης.

Γραφή λιτή, απλή και κατανοητή, που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει παράθυρα σκέψης και διεύρυνσης του πνευματικού ορίζοντα. Γραφή που επιχειρεί με αμεσότητα στόχευσης να ενεργοποιήσει τα εγκεφαλικά κύτταρα αλλά και το συναισθηματικό υπόβαθρο  του αναγνώστη, να αφυπνίσει την κοινωνική του συνειδητότητα, υπενθυμίζοντας το μέγεθος της ατομικής ευθύνης, καθώς κάθε πράξη μας αλλά και η συνολική στάση ζωής μας είναι μία από τις ψηφίδες που δομούν, εν τέλει, τον κοινωνικό ιστό και καθορίζουν όχι μόνο το παρόν αλλά και τη μελλοντική του κατεύθυνση.

Η συγγραφέας τοποθετεί υποδειγματικά τον ταξιδιώτη της απέναντι στον διπλό καθρέφτη της προσωπικής του διαδρομής και του κοινωνικού γίγνεσθαι και με δεξιοτεχνία φωτίζει τα διλήμματα -τεχνητά και μη- που φράζουν τον δρόμο του προς την ελευθερία και, μέσα από αυτή, προς την αρμονική συνύπαρξη που βασίζεται στην ισοτιμία και στοχεύει μόνιμα στην πρόοδο του συνόλου χωρίς ματαιοδοξία, μικροψυχία και άγονες ανταγωνιστικές αντιπαραθέσεις.

Έχοντας υπόψη το συνολικό συγγραφικό έργο της Παναγιώτας Μπλέτα, σημειώνουμε ότι και το νέο της πόνημα είναι σταθερά προσανατολισμένο στην ίδια ιδεολογική κατεύθυνση. Ιδιαίτερη σύνδεση, όμως, παρουσιάζει «Ο ταξιδιώτης και ο καθρέφτης» με το αμέσως προηγούμενο χρονικά δοκιμιακό έργο της «Πόσο κακό μας κάνει ο ανταγωνισμός;». Μελετώντας το, δημιουργείται η αίσθηση ότι πρόκειται για ένα «δίδυμο» δημιούργημα, αυτόνομο μεν, αλλά και υποστηρικτικό της προηγούμενης γραφής. Το κοινό χαρακτηριστικό των έργων είναι η αντίληψη του ατόμου ως μοναδικής και ανεπανάληπτης οντότητας, ενώ παράλληλα η ύπαρξή του είναι άρρηκτα δεμένη με την ομάδα, με το κοινωνικό σύνολο· και κάθε στιγμή της ζωής του είναι ένα αδιάκοπο ιδεολογικό δούναι και λαβείν, που διαμορφώνει και τη μονάδα και την ομάδα.

Ως προς το περιεχόμενο, αξίζει να σημειωθεί η ταχεία ροή του συμπυκνωμένου λόγου με την παρεμβολή αποφθεγματικής μορφής φράσεων που ξαφνιάζουν, αλλά και προβληματίζουν. Αποδελτιώνουμε ενδεικτικά:

Υπάρχουν όμως και ταξίδια που διασχίζουν την ψυχή. (σελ. 6)

Ο στόχος είναι... να θυμηθείς ποιος είσαι πίσω από τους ρόλους, τις μάσκες και τις προσδοκίες. (σελ. 7).

Δεν μπορείς να περάσεις στη χώρα του Φωτός / αν δεν πάρεις μαζί σου τη Σκιά σου. (σελ. 18)

Η Πύλη στεκόταν μπροστά του... σαν να ήταν φτιαγμένη από αναμνήσεις και ξεχασμένα όνειρα. (σελ. 21)

Ένιωσε ένα σκίρτημα. Μια νοσταλγία για όλα εκείνα που δεν είχε τολμήσει να αγαπήσει αληθινά. (σελ. 28)

Ο καθρέφτης... στεκόταν μπροστά του σαν ερώτηση: "Ποιος είσαι όταν δεν υπάρχει τίποτα να σε δείξει;". (σελ. 34)

Μια ερώτηση: "Τι θα κάνεις με το Φως σου, τώρα που δεν είσαι πια κρυμμένος;". (σελ. 40)

Δεν χρειάζεται να φωνάξεις στο σκοτάδι. Αρκεί να είσαι φλόγα. (σελ. 46)

Η Σιωπηλή Προσφορά... Είναι σαν το νερό που περνά κάτω από πέτρες / σαν το φως που χαϊδεύει τα μάτια κλειστών ανθών. (σελ. 49)

Κάθε πραγματική συνάντηση δεν είναι κατάκτηση. Είναι καθρέφτισμα. Είναι πρόσκληση χωρίς όρους. (σελ. 54)

Να αφήνω το Φως μου να ταξιδεύει μπροστά από μένα, να ραγίζει την πέτρα της συνήθειας, να λειαίνει τις γωνίες του φόβου. (σελ. 65)

Σημαντικό δομικό πλεονέκτημα για τον αναγνώστη του εγχειριδίου αποτελεί η διάρθρωσή του σε επιμέρους θεματικές και νοηματικές ενότητες με εισαγωγικό και επιλογικό σημείωμα στο ίδιο μήκος κύματος. Ευεργετική πρωτοτυπία αποτελούν: ο Προτεινόμενος τρόπος ανάγνωσης (χωρίς ο αναγνώστης να έχει υποχρέωση να ακολουθήσει) και τα Ερωτήματα Στοχασμού στο τέλος κάθε ενότητας, ένα απαραίτητο εργαλείο για βαθύτερο προβληματισμό, που ανοίγει νοητό δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στη συγγραφέα και το αναγνωστικό της κοινό. Μια επιπλέον διευκόλυνση είναι η  μέριμνα για την τοποθέτηση σελίδων σημειώσεων στο τέλος του βιβλίου, ώστε ο αναγνώστης να έχει τη δυνατότητα καταγραφής ενδεχόμενων σκέψεών του κατά τη διάρκεια της προσέγγισης της μελέτης των κειμένων.

Δεν παραλείπουμε να αναφέρουμε το καλαίσθητο εξώφυλλο των εκδόσεων «Αττικός», που παραπέμπει άμεσα στη θεματολογία του βιβλίου, αλλά και το εξίσου πλούσια εικονογραφημένο και ιδιαίτερα ευανάγνωστο εσωτερικό, στοιχεία που καταγράφονται στα υπέρ της έκδοσης.

Πράγματι, κρατάμε στα χέρια μας ένα βιβλίο που διακρίνεται για την αρτιότητα, την πυκνότητα σκέψης, αλλά και τη συνολική πληρότητά του· και όλα αυτά σε μικρό μέγεθος ως προς το σχήμα και τον αριθμό σελίδων.

 

Παναγιώτα Μπλέτα

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η συγγραφέας και διανοήτρια Παναγιώτα Μπλέτα γεννήθηκε στη Σκάλα Λακωνίας, ενώ μεγάλωσε στο Χαλάνδρι. Σπούδασε στη Νέα Υόρκη MBA Management (New York Institute of Technology) και BSc Marketing-Management (City University of New York).

Έχει συνεργαστεί επαγγελματικά με ελληνικούς και ξένους επιχειρηματικούς ομίλους και οργανισμούς, που δραστηριοποιούνται στους τομείς της συμβουλευτικής, της πολιτικής και επιχειρηματικής έρευνας, της επικοινωνίας, της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, των τροφίμων, του franchise,  αναλαμβάνοντας  υψηλές διοικητικές θέσεις, ενώ έχει υπάρξει επιχειρηματίας και η ίδια.

Σχεδίασε και υλοποίησε έργα με σημαντικά ωφέλιμη αξία για την Ελλάδα: Γραμμή Ενημέρωσης Σεισμόπληκτων 0800-18000, Γραμμή Εξυπηρέτησης του Πολίτη 1464 κ.λπ..

Έχει δραστηριοποιηθεί  έντονα  στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως Αντιδήμαρχος στον Δήμο Χαλανδρίου. Διακρίθηκε για την ίδρυση του πρώτου Δημοτικού Κ.Ε.Π. στην Ελλάδα. Διετέλεσε Νομαρχιακή Σύμβουλος στον Νομό Λακωνίας και τιμήθηκε για την έκδοση  πρωτοποριακού Ενημερωτικού Δελτίου που βοήθησε στη διάδοση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων καθώς και στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων από την Περιφέρεια.

Έχει εκδώσει είκοσι ένα βιβλία, μεταξύ των οποίων δύο φιλοσοφικά δοκίμια,  εννέα πολιτικά και οικονομικά δοκίμια, οκτώ ποιητικές συλλογές (αρκετές από τις οποίες έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά), ένα θεατρικό έργο και ένα εγχειρίδιο αυτογνωσίας. Έχει γράψει περισσότερα από διακόσια πενήντα άρθρα, αρκετές ερευνητικές μελέτες και κριτικές σε λογοτεχνικά, θεατρικά και κινηματογραφικά έργα, που έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και διεθνή sites, εφημερίδες και περιοδικά, ενώ έχει δώσει πάνω από εκατό συνεντεύξεις σε ελληνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Πηγή πρώτης δημοσίευσης: Ο ταξιδιώτης και ο καθρέφτης - fractal