ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2021

Όταν το '21 αφηγείται...

Αγαπημένοι φίλοι και φίλες,


Την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου στις 8 το βράδυ, 

με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλώ 

στον φιλόξενο καλλιτεχνικό πολυχώρο Art Εδέμ

Αριστοφάνους 13 - 10554 Αθήνα, 

σε μια διπλή εκδήλωση!



Όταν το ’21 αφηγείται : 

Μύθοι, παραδόσεις και άγνωστες ιστορίες 

του Θόδωρου Κολοκοτρώνη 

στο δρόμο της λευτεριάς.


Αφήγηση : Δημήτρης Προύσαλης

Ποίηση : Δημήτρης Φιλελές

Mελοποίηση - ερμηνεία : Φίλιππος Πλακιάς



«Τραγουδάμε μαζί Μίκη Θεοδωράκη…» 

Αφιέρωμα στο μεγάλο μας συνθέτη.


Κιθάρα - τραγούδι : Φίλιππος Πλακιάς

Μπουζούκι : Θάνος Θεοδωρόπουλος

 

Τηλέφωνο για κρατήσεις θέσεων : 6980041120


Σας περιμένουμε σε μια όμορφη καλλιτεχνική βραδιά 

σε εξωτερικό χώρο!!!


Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 1821

 

Αγαπημένοι φίλοι και φίλες,

Σας περιμένω την Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021 από τις 7 μέχρι τις 8 το απόγευμα στα Περίπτερα 37-39 (iWrite/Πηγή) στο 49ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο, όπου θα υπογράφω το νέο μου βιβλίο



ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 1821

Η νέα ανθολογία διηγημάτων, σε δική μου απόδοση στη νέα ελληνική γλώσσα, σχολιασμό και ανάγνωση (cd), αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την Επανάσταση του '21, κυκλοφορεί από σήμερα από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή.

Τρία εκτενή αφηγήματα, ο «Χρήστος Μηλιόνης» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ο «Λουκής Λάρας» του Δημήτρη Βικέλα και «Ο πειρατής της Γραμβούσας» του Κωνσταντίνου Ν. Ράδου, ζωντανεύουν μέσα από τις σελίδες και το cd του βιβλίου.

 Για τους φίλους και τις φίλες που είναι μακριά ή δεν θα μπορέσουν να είναι μαζί μας, αλλά θέλουν να αποκτήσουν το βιβλίο, υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής παραγγελίας στον σύνδεσμο :

Ιστορικά αφηγήματα του 1821 (+CD) - Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή (pigi.gr)

 



Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου 2021

Σμύρνη 1922

 «Οι φλόγες θέριευαν συνεχώς, οι κραυγές του απεγνωσμένου πλήθους στην αποβάθρα ακούγονταν ένα μίλι μακριά. Είχαν να επιλέξουν μεταξύ τριών ειδών θανάτου: τη φωτιά πίσω τους, τους Τούρκους που παραμόνευαν στα σοκάκια και τον ωκεανό μπροστά τους…. Στα σύγχρονα χρονικά, δεν υπάρχει πιθανώς κάτι που να μπορεί να συγκριθεί με εκείνη τη νύχτα της 13ης Σεπτεμβρίου στη Σμύρνη». (Οράν Ράμπερ)



Σμύρνη 1922

 

Πόσα κορμιά απ' το μαχαίρι να γλιτώσουν

και το ποτάμι της φωτιάς που αργοκυλά

φόρο του αίματος οι αθώοι θα πληρώσουν

μες στο λιμάνι που οδηγεί στο πουθενά.

 

Κι αν τα καράβια είναι δίπλα αραγμένα

όποιος τολμήσει στα σκοινιά να κρεμαστεί

κεφάλια πέφτουνε στη θάλασσα κομμένα

απ' τη λεπίδα του σπαθιού στην κουπαστή.

 

Πόσες ψυχές σε μία βάρκα να χωρέσουν

να βγούνε σώες στον αντίπερα ακτή

και στης στεριάς την αγκαλιά γλυκά να πέσουν

πριν του βυθού ανοίξει η καταπακτή.

 

Είναι το κύμα το θολό της μνήμης μνήμα

δίχως πανιά τα χέρια γίνονται κουπιά

παραμονεύει ο φονιάς στο κάθε βήμα

κι είναι αχόρταγα της νύχτας τα στοιχειά.

 

Πού να βρει μιαν άσπρη πέτρα ν' ακουμπήσει η προσφυγιά

να ξεφύγει την ορφάνια, να μη ζήσει στη σκλαβιά

του ξεριζωμού ο δρόμος μία κόκκινη γραμμή

κι αν βρεθεί μια στάλα τόπος, είναι μαύρο το ψωμί.

 

© Δημήτρης Φιλελές



Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2021

Βοσπορίτισσα

 


6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Τα οργανωμένα παρακρατικά τάγματα εφόδου εξαπολύουν συντονισμένη επίθεση κατά των Ρωμιών της Πόλης, υπό το βλέμμα της τουρκικής αστυνομίας που παρακολουθεί τις λεηλασίες και τα έκτροπα ως απαθής θεατής ή και προτρέπει τον όχλο σε καταστροφές.

Τραγικός ο απολογισμός για τον ελληνισμό της Πόλης :

Καταστροφή και πυρπόληση71 εκκλησιών, 26 σχολείων, 5 αθλητικών συλλόγων, 4.500 καταστημάτων και εργοστασίων και 3 εφημερίδων.

Καταστροφές σε νεκροταφεία και σύληση πολλών τάφων, ανάμεσά τους και οι τάφοι Οικουμενικών Πατριαρχών.

Καταστροφή 2.100 σπιτιών.

Επιθέσεις στις οικογένειες Ελλήνων αξιωματικών στη Σμύρνη.

37 νεκροί Έλληνες και 300 βιασμοί γυναικών.

Στην Αθήνα, η κυβέρνηση Παπάγου κοιμάται τον ύπνο του δικαίου και υποκύπτει στις πιέσεις των Αμερικανών για «διαλακτικότητα»…

 

Βοσπορίτισσα

 

Κυρά μου Βοσπορίτισσα θλιμμένη

αρχόντισσα τρανή και ξακουστή

κι αν στο παζάρι σέρνεσαι δεμένη

η δόξα σου ποτέ δε θα σβηστεί.

 

Τι αν δεν φορείς στα χέρια δαχτυλίδια

κι απόμεινες στον κόσμο ορφανή

μες απ’ τη στάχτη και τ’ αποκαΐδια

τις πύλες, δες, ανοίγουν οι ουρανοί.

 

Σαν ήλιος λαμπερός η ομορφιά σου

γελάς και γαληνεύουν τα νερά

φωλιά στη χαλασιά η αγκαλιά σου

για τα πουλιά που κόψαν τα φτερά.

 

Στο παραθύρι πρόβαλε σαν πρώτα

γλυκόλαλο τραγούδι ν’ ακουστεί

στη σκάλα με των αστεριών τα φώτα

του ονείρου η λαχτάρα να πιαστεί.

 

Σ’ ένα τραπέζι γιορτινό μια μέρα

σαν σύναξη σε δείπνο μυστικό

οι κόρες θ’ ανταμώσουν τη μητέρα

αλύγιστες σε χέρι φονικό.

 

© Δημήτρης Φιλελές

(Από την υπό έκδοση ποιητική συλλογή «Ομηρία - 1922 μ.Χ.»)


Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2021

Είναι η ποίηση...

 

Με σεβασμό στη μνήμη του Μίκη



Είναι η ποίηση...

Η ποίηση δεν είναι στρογγυλοποίηση

έχει γωνίες αιχμηρές για να τροχίζονται πάνω τις οι λέξεις

και να σου κόβουν την παλάμη με βαθιές μαχαιριές

έχει ρεματιές βαθίσκιωτες για να χορέψεις με τα μέσα σου στοιχειά

να πιεις του φόβου το κρασί μέχρι που να πάψει πια να σε μεθάει

έχει ανηφόρια κακοτράχαλα που μόνο με πέλματα γυμνά αξίζει να διαβείς

για να νιώσεις των αγκαθιών το ξέσκισμα ως της ψυχής τα σκοτεινά μονοπάτια

η ποίηση δεν είναι καταφύγιο για να ξεφύγεις του πολέμου τη φωτιά και των εχθρών το σημάδι

είναι πέταγμα λεύτερο στον ουρανό κάτω από τις κάννες των όπλων που ξερνούν μολυσμένο σίδερο

είναι χορός ασίκικος σε άκαρπα περβόλια την ώρα του κατατρεγμού

η ποίηση είναι σπόρος πεισματάρης που φυτρώνει στη χέρσα γη και πνίγει τα ζιζάνια.

© Δημήτρης Φιλελές

Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2021

Τα ποιήματα του Αυγούστου 2021

 

Ναγκασάκι, 9 Αυγούστου 1945

 

Αρκετή

δεν είναι μία μόνο

άνθρωποι άπληστοι

ακόμα και στο φόνο.

© Δημήτρης Φιλελές, 9 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226373304665740


Μινώταυρος

 

Οι ρόδινες γλώσσες της φωτιάς

καταβροχθίζουν ανελέητες

την αντικρινή πλαγιά

στο πέρασμά τους ξετυλίγουν

το νεκρικό σάβανο της καμένης γης

τα πλάσματα της φύσης συρρικνώνονται

σε άμορφη μάζα

τα τείχη του μπετόν πέφτουν αμαχητί

ο μύθος της ευωχίας εξανεμίζεται

καθώς το νερό που ματαιοπονεί

να σιγάσει τη λαίλαπα

η γκρίζα βροχή της στάχτης

καθίζει στην καρδιά μας

η τοξική εισπνοή της αλήθειας

διαπερνά τα σπλάχνα μας

ανοχύρωτες οι ζωές μας περιφέρονται

στο λαβύρινθο της μεγαλόστομης απραξίας

ετήσιος φόρος αίματος στο Μινώταυρο

ενώ ο Θησέας κείτεται άψυχος

στο βάραθρο της Σκύρου.

© Δημήτρης Φιλελές, 10 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226378714160974



Ευθύνη

 

Το στενό πέρασμα στη βαθιά χαράδρα είναι μονόδρομος

ο στρογγυλοπρόσωπος ήλιος από πάνω σαν ζεστό καρβέλι ψωμί χαμογελάει τρανταχτά

χάσκει από κάτω ο γκρεμός με βράχια κοφτερά καθώς του χάρου το δρεπάνι

οι αποφασισμένοι δεν αναρωτιούνται ποιο θα είναι το τέλος της πορείας

προχωρούν μπροστά δίχως να κοιτάζουν ποιος πίσω τους ακολουθεί

ούτε νοιάζονται του κόπου τους το γλυκό καρπό αν γευτούν

ζευγολάτες είναι που χρέος έχουν να οργώσουν τη γη και να ρίξουν το σπόρο τους.

 

Ο Ρήγας με τα πυρωμένα λόγια απ' της καρδιάς του το κόκκινο μελάνι

ο Αντώνης με τα λιανισμένα κόκαλα από του δήμιου το σφυρί

ο παπα-Θύμιος στα τέσσερα κομματιασμένος από της προδοσίας το μαχαίρι

ο Θανάσης άγγελος αιμόφυρτος με τις φτερούγες ραγισμένες

ο Δυσσέας ο θεριακωμένος με το φλογισμένο καριοφίλι και το μαχαίρι ανάμεσα στα δόντια

ο γερο-Θοδωρής ο βροντόφωνος στρατηλάτης με το γερακίσιο βλέμμα

ο Νικήτας με το στομωμένο σπαθί στη αντρίκια φούχτα

ο μπαρμπα-Γιάννης με το κορμί ζωγραφισμένο με λαβωματιές

ο Κωνσταντής ο λιονταρόψυχος με το δαυλό της κόλασης στο άτρομο χέρι

ο Μάρκος με το σφηνωμένο βόλι στο μεσόφρυδο

ο Γρηγόρης ανοχύρωτος ψυχωμένος για τη στερνή μάχη με το μαύρο καβαλάρη

ο μπάσταρδος γιος της Καλογριάς, ο αθυρόστομος χτικιάρης, καβάλα στ' άλογο με το βόλι καρφωμένο στ' άντερα

 

όλοι αυτοί και όσοι μαζί τους

με αίμα πότισαν το χώμα 

και με τα κόκαλά τους έσπειραν τη λευτεριά

φορτώθηκαν στους ώμους

το βάρος της ευθύνης

και ανηφόρισαν το μοναχικό μονοπάτι της δόξας.

© Δημήτρης Φιλελές, 12 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226390636139016



Γοργόνα

 

Αμίλητη ακίνητη με βλέμμα πετρωμένο

να 'ναι της θάλασσας στοιχειό γράφει το πεπρωμένο

κορμί γυναίκας το μισό, τ' άλλο μισό σαν ψάρι

στο διάβα της να μη βρεθεί να σμίξει παλληκάρι.

 

Κι όσο η μοίρα την κρατά στη θάλασσα δεμένη

άλλος τα στήθη της καημός σαν άγκυρα βαραίνει

ο αδελφός που κυβερνά όλη την οικουμένη

αν ζει ακόμα ή χάθηκε στη μαύρη γη την ξένη.

 

Προβάλλει μεσοπέλαγα στων καραβιών την πλώρη

κι όποιο στη ρότα της σταθεί κακότυχο βαπόρι

πρέπει με το χαμόγελο τα χείλη της να βάψει

πριν της ουράς ο πάταγος στα κύματα το θάψει.

 

Ένα μονάχα ερώτημα το νου της τριβελίζει

ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος, ποιος ξέρει, ποιος γνωρίζει;

αλίμονό του αν ναύτης πει πως είναι πεθαμένος

κι απ' το τεφτέρι της ζωής για πάντα ξεγραμμένος.

 

Η κόρη ανεμοδέρνεται, στο κλάμα της πλαντάζει

και τα ουρανοθέμελα με την ουρά τραντάζει

στα δύο σκίζει το νερό, στερεύει το πηγάδι

και το καράβι σύψυχο κατρακυλά στον Άδη.

 

Μ' αν ακουστεί ο Αλέξανδρος πως ζει και βασιλεύει

να δεις τ' ανήμερο θεριό πώς ξάφνου γαληνεύει

στον ήλιο καθρεφτίζεται και τα μαλλιά χτενίζει

και το καράβι -ώρα καλή!- στο πέλαγο αρμενίζει.

 

Κοιμάται ο Αλέξανδρος στο νεκρικό κρεβάτι

κι αν καβαλάρης διάβηκε τον Τίγρη, τον Ευφράτη

κι σαν τον ήλιο έλαμψε η ακριβή του νιότη

ίδιο το μνήμα του στη γη σαν του απλού στρατιώτη.

© Δημήτρης Φιλελές, 14 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226401836979030

 


Όνειρο

 

Είδα στον ύπνο μου πως άλλο δεν πεινάνε

και δεν πεθαίνουν τα παιδιά στην Αφρική

και άσπροι μαύροι πως μαζί καλοπερνάνε

απ' άκρη σ' άκρη σ' όλη την Αμερική.

 

Εργάτες σκλάβοι δεν μαζεύουν τα διαμάντια

μέχρι να βγει η τελευταία τους πνοή

και κάποιος πλούσιος μοιράζει τα καζάντια

να πάψουν πια να υποφέρουν οι λαοί.

 

Στα πεζοδρόμια η σάρκα δεν πουλιέται

ούτε κι η σκόνη που σκοτώνει τα παιδιά

σε σάπιες βάρκες η ζωή πως δεν κρεμιέται

άδεια κουφάρια δε γεμίζει η αμμουδιά.

 

Είδα πουλιά να φτερουγίζουν οι ιδέες

χωρίς τουφέκια να περνούν οι κυνηγοί

να κυματίζουνε του δίκιου οι σημαίες

και η αγιάτρευτη να κλείνει η πληγή.

 

Είναι οι άνθρωποι αισθήματα γεμάτοι

με αγάπη λύνουν όλες τις διαφορές

και πως δε βγάζουνε του γείτονα το μάτι

ούτε στο δρόμο τους σκορπάνε συμφορές.

 

Είδα πως έσβησαν οι φλόγες του πολέμου

κι είχε σαν ήλιος η ειρήνη απλωθεί

και το καρβέλι σ' όλους μοίραζες, Χριστέ μου

χωρίς να πρέπει πια κανείς να σταυρωθεί.

 

Στο πρώτο φως τα φρούδα οράματα θολώνουν

μέσα στον ύπνο με τρομάζει μια κραυγή

άπληστες φλόγες το τοπίο ερημώνουν

αλάτι σπέρνουνε οι βάρβαροι στη γη.

 

Μ' ένα σταυρό καθένας είναι φορτωμένος

που ως το τέλος της ζωής του τον τραβά

γεννιέται, ζει και ξεψυχάει καρφωμένος

ο όχλος σώζει το φονιά το Βαρραβά.

© Δημήτρης Φιλελές, 17 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226419445939243



Νυχτωδία του Αυγούστου

Δύο σύννεφα κρατούν ένα σκοινί με διπλή πλεξούδα αστεριών. Το φεγγάρι ισορροπεί πάνω σ' ένα ξεχασμένο ποδήλατο χωρίς φρένα. Παλινδρομεί σαν έμπειρος ακροβάτης από τη μια άκρη στην άλλη χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Να πέσει. Να μην πέσει.

Μια πυγολαμπίδα του γαργαλάει τις γυμνές πατούσες. Ένα πλατύ χαμόγελο απλώνεται κάτω από την πλακουτσωτή μύτη του. Αφήνει ξαφνικά τα χέρια. Αιωρείται στο κενό. Πιάνεται στη ράχη μιας πεταλούδας. Φτερουγίζουν μαζί πάνω από τα κεραμίδια των σπιτιών. Σταματούν σε μια αυλή μέσα στο χωνί του ροδαλού ιβίσκου. Η πεταλούδα αποξεχνιέται στη λαίμαργη βοσκή της.

Το διπλανό παράθυρο έχει φως. Τα παραθυρόφυλλα συνομωτούν αμίλητα διάπλατα ανοιχτά. Ένα κορίτσι ολόγυμνο πάνω στο κρεβάτι. Στα μαύρα σγουρά μαλλιά αργοδιαβαίνει η νύχτα. Τα σφιχτά στήθη μοσχοβολούν γιασεμί. Οι ροδόχρωμες θηλές αχνίζουν πόθο νεανικό.

Το φεγγάρι γλιστράει απαλά στο αφράτο προσκέφαλο της άγουρης ήβης. Το μελωδικό θρόισμα του ανέμου σμίγει τα βλέφαρα αξεχώριστα. Τι όμορφο που είναι της νιότης το αγκάλιασμα!

© Δημήτρης Φιλελές, 22 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226448589987826


ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΔΙΣΤΙΧΑ



Ρακοσυλλέκτες ονείρων είμαστε

δε θέλουμε να γίνουμε μεγαλέμποροι.

© Δημήτρης Φιλελές, 24 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226459656824490



Βάρκες οι ζωές μας πλέουν προς το κοινό αγκυροβόλιο

μα καθεμιά έχει να παλέψει με τις δικές της άγριες θάλασσες.

© Δημήτρης Φιλελές, 26 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226471296035463



Περπατώ πάνω στους φόβους και τις αγωνίες μου

και κάθε μέρα έρχομαι ένα βήμα πιο κοντά στο φως.

© Δημήτρης Φιλελές, 30 Αυγούστου 2021

https://www.facebook.com/dimitris.fileles/posts/10226494582617613