«Διψάω» της Αναστασίας Κουρή

 

«Διψάω» –  μονόλογος της Αναστασίας Κουρή

στο θέατρο «Μικρός Κεραμεικός»

Θεατρική κριτική του Δημήτρη Φιλελέ

 

Παρακολουθήσαμε τη θεατρική παράσταση «Διψάω» στο θέατρο «Μικρός Κεραμεικός», σε κείμενο Αναστασίας Κουρή, σκηνοθεσία Βάσιας Βασιλείου και ερμηνεία Δημήτρη Αϊβαλιώτη. Τρία εύφλεκτα υλικά σε εκρηκτικό μείγμα, που όταν πυροδοτούνται, εκπυρσοκροτούν και προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις, διαχέονται ως κυκλωτικό ενεργειακό κύμα στην αίθουσα, καταργούν την αίσθηση του χρόνου  και καθηλώνουν τον θεατή μέχρι τέλους.

 

Η υπόθεση:

Διψάω! Η Αναστασία Κουρή γράφει ένα άκρως εξομολογητικό και ταυτόχρονα αιχμηρό κείμενο συνεχούς ροής, αφουγκράζεται το ανατριχιαστικό ουρλιαχτό αγωνίας που βγαίνει από τα σπλάχνα ενός καταπιεσμένου ανθρώπου, του Κώστα, και ξεδιπλώνει την αφανή μεταξύ τους συνομιλία. Διψάω! Μια οργισμένη κραυγή που απλώνει όμως το χέρι και ζητά απελπισμένα βοήθεια για να ξεφύγει από τις Ερινύες μιας ισοπεδωμένης ζωής στο θυσιαστήριο του οικογενειακού πένθους. Διψάω! Μια φρούδα αναζήτηση σανίδας σωτηρίας σε έναν κόσμο που καταδυναστεύεται από τις παραπλανητικές μάσκες της επιτηδευμένης καλοσύνης και της ανάλγητης φιλανθρωπίας. Διψάω! Η παραληρηματική ικεσία μιας πληγωμένης ψυχής που αναζητά το καθαρτήριο υγρό στοιχείο, εκείνο που θα την απαλλάξει από τη στεγνότητα και τη στυγνότητα της σκοτεινής εποχής μας. Διψάω! Ένας αθέατος κόσμος που απαιτεί τον χώρο του στην επιφάνεια και έρχεται να διασαλεύσει την εικονική τάξη.

Και όταν όλες οι επικλήσεις βυθίζονται στο κενό, αναδύεται ο άλλος Κώστας, ο νεκροζώντανος που οραματίζεται την ανάστασή του· ο Κώστας που ακροβατεί στην εύθραυστη διαχωριστική γραμμή της λογικής από την παράνοια, χάνοντας τελικά την ισορροπία, ο Κώστας που δημιουργεί ένα αλλόκοτο προσωπικό σύμπαν και μεταμορφώνεται σε στοιχειό ή τέρας, όπως θα τον χαρακτήριζε κάθε λογικός άνθρωπος. Και όμως· ακόμα και μέσα σ’ αυτή την ιλιγγιώδη περιδίνηση, ο ήρωας φαίνεται να έχει συνείδηση των πράξεων του, καθώς συχνά θέτει στον εαυτό του τα αμείλικτα ερωτήματα: «Ποιος θα κλάψει για μένα; Ποιος μπορεί να κλάψει για μένα;»

Ο Κώστας αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα από το παραμορφωτικό κάτοπτρο της ύπαρξής του, οι μύχιες σκέψεις του –σκέψεις που είναι βέβαιο ότι περνούν και από το μυαλό κάθε λογικού ανθρώπου, αλλά δεν υλοποιούνται ποτέ– μετουσιώνονται σε πράξεις ειδεχθείς, γίνεται αδίστακτος τιμωρός της διάχυτης υποκρισίας αλλά και ανελέητος δικαστής του εαυτού του. Για να απελευθερωθεί οριστικά από τα δεσμά του όταν φτάσει εκούσια στη σωματική και ψυχική συντριβή.

 

Η παράσταση ως συνολική εικόνα:

Το εκρηκτικό κείμενο της Αναστασίας Κουρή παίρνει στα χέρια της και σκηνοθετεί η Βάσια Βασιλείου με ευρηματικότητα και ευαισθησία. Η σκηνοθέτις δομεί ένα σκηνικό κατακερματισμού και εξιλέωσης που ανταποκρίνεται πλήρως στον ψυχισμό του ήρωα, στα σημάδια που σαν καρφιά έχουν ανεπανόρθωτα τραυματίσει την ψυχή και έχουν καθορίσει την πτωτική πορεία της ύπαρξής του.

Εστιάζει σε τρία στοιχεία, που καθένα έχει αφήσει το δικό του στίγμα στον σκοτεινό κόσμο του Κώστα: Το νερό, συμβολισμός άλλοτε του ζωοποιού υγρού του αμνιακού σάκου και άλλοτε του εξαγνιστικού υγρού της ψυχής, που ο Κώστας απεγνωσμένα αναζητά σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Οι εξαρθρωμένες κούκλες, ο μετασχηματισμός της ομορφιάς και της ευχαρίστησης σε δυσμορφία και θλίψη, δυο στοιχεία που καταδιώκουν τον ήρωα σε κάθε του βήμα. Και τέλος οι σκιές, το έσχατο καταφύγιο του ήρωα, το ημιδιαφανές τοπίο μέσα στο οποίο μπορεί να κινηθεί αθέατος και να γίνει κυρίαρχος μιας αλλόκοτης πραγματικότητας.

Ιδιαίτερη σημασία όμως για τη σκηνοθετική ματιά έχουν οι σιωπές του Κώστα, όσα δεν λέγονται, αλλά γίνονται αισθητά μέσα από το βλέμμα, τη στάση του σώματος, τις στιγμές αμηχανίες ή τα ξεσπάσματα του ήρωα.

Παράλληλα, η σκηνοθέτις καθοδηγεί με τεχνική αρτιότητα τον φωτισμό της σκηνής, εναρμονίζοντας με ενσυναίσθηση τις αναλαμπές ή το απόλυτο σκοτάδι με τις σχισμές της ψυχής του Κώστα.

Τέλος, εξίσου σημαντική αναδεικνύεται η μουσική της παράστασης, καλλιτεχνικό δημιούργημα των ΑΤΙΑ (Νεκτάριος Μεϊντάνης και Ιοκάστη Αλίμονος). Η μορφή των ήχων αλλά και οι εντάσεις συνυπάρχουν και συνδιαλέγονται με τις παραληρηματικές εξάρσεις του Κώστα, δονώντας παράλληλα το κοινό και συντονίζοντάς το με τους άγνωρους παλμούς μιας άλλης διάστασης της πραγματικότητας.

 

Η ερμηνεία:

Ο Δημήτρης Αϊβαλιώτης είναι ο Κώστας, είναι το πλάσμα που επί σκηνής  δεινοπαθεί, περιχαρακώνεται στον αδυσώπητο κόσμο του, εξομολογείται, αφαιρείται, ονειροβατεί, αμφιταλαντεύεται, οργίζεται, απελευθερώνει κτηνώδη ένστικτα, αλλά εκτοξεύει και μοναδικές στιγμές τρυφερότητας, εκλιπαρεί για ψήγματα αγάπης, αλλά και τιμωρεί δίχως έλεος. κουλουριάζεται σαν έμβρυο, αλλά αναδιπλώνεται σε αιμοσταγή εκδικητή, επιχειρεί μάταια να σπάσει τις αλυσίδες των συνθλιπτικών βιωμάτων, γίνεται βορά στον αραχνοΰφαντο ιστό του ταραγμένου μυαλού, παλινδρομεί ως έμψυχο έλασμα που εναλλάξ συσπειρώνεται με γλυκύτητα και εκτινάσσεται με βιαιότητα, ταλαντώνεται σαν εκκρεμές και προσκρούει διαρκώς σε άκαμπτους τοίχους, καταλήγει ένα βαριά τραυματισμένο αγρίμι που παραδέρνει, οδεύοντας προς τον αφανισμό και τη λύτρωση ταυτόχρονα. Ενσαρκώνει μια σύγχρονη τραγική μορφή που φτάνει σε εκλογικευμένο παραλογισμό, καθώς πολτοποιείται στα γρανάζια του οικογενειακού αδιεξόδου και της κοινωνικής υποκρισίας· και με όρους αρχαίας τραγωδίας εναποθέτει την ετυμηγορία σε κάθε έναν θεατή χωριστά: πρόβατο επί σφαγή και αμνός άμωμος ή αποδιοπομπαίος τράγος;

Για όλους αυτούς τους λόγους, πέρα από το αβίαστο χειροκρότημα για την καλλιτεχνική του οντότητα, στον Δημήτρη Αϊβαλιώτη, ως ενσωμάτωση του Κώστα,  αξίζει μια ζεστή ανθρώπινη αγκαλιά. 

 

Συντελεστές

Επί Σκηνής: Δημήτρης Αϊβαλιώτης
Ακούγεται ηχογραφημένη η φωνή της Μίνας Χειμώνα στον ρόλο της νονάς Μάρως
Σκηνοθεσία / Αrt Direction / Σχεδιασμός Φωτισμών: Βάσια Βασιλείου
Πρωτότυπη Μουσική / Sound Design: ΑΤΙΑ (Νεκτάριος Μειντάνης - Ιοκάστη Αλίμονος)
Βίντεο / Μοντάζ: Τάκης Χρυσικός
Βοηθός Παραγωγής: Ειρήνη Μπουρλέσα
Επικοινωνία: Νταίζη Λεμπέση

Το έργο παρουσιάζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά. Οι παραστάσεις στον «Μικρό Κεραμεικό» ολοκλήρωσαν και τον φετινό τους κύκλο. Η παράσταση θα περιοδεύσει τους επόμενους μήνες εκτός Αθηνών. Λόγω μεγάλης προσέλευσης του κοινού, ενδέχεται οι παραστάσεις να συνεχιστούν για τρίτη χρονιά.

Πηγή πρώτης δημοσίευσης: "Διψάω" της Αναστασίας Κουρή