ΤΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΕΙΟΝ

Απογευματινός περίπατος στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης της Πρέβεζας. Στο νούμερο 24 της οδού Μπιζανίου βρίσκεται ένα ξεχωριστό κατάστημα, παλαιοπωλείο μπορείς να το πεις.

Μια μικρή βιτρίνα με διάφορα παλαιικά είδη, μαχαίρια, δίσκους σερβιρίσματος, μύλους του καφέ... Κι από την άλλη μεριά, πάνω σ’ ένα καρφί στον τοίχο μια παλάντζα κρεμασμένη και μέσα στο τάσι της μερικά κουδούνια.

Εύκολα πιάνουμε κουβέντα με τον ευγενικό κύριο που κάθεται στην είσοδο του μαγαζιού και το αβίαστο χαμόγελό του αποτελεί πρόσκληση για μια καλύτερη γνωριμία. Είναι ο κύριος Δημήτρης Γιαννούλης, κληρονόμος αυτής της μικρής επιχείρησης που ξεκίνησε από τον πατέρα του Χρήστο το 1928, και σημερινός της ιδιοκτήτης.

Στα λίγα τετραγωνικά μέτρα του μαγαζιού του που μου επέτρεψε να φωτογραφίσω κρύβεται ένας μικρός θησαυρός όχι τόσο αντικειμένων όσο γνώσεων που κινδυνεύουν να εκλείψουν μέσα από την πλαστικοποίηση της καθημερινής μας ζωής.

Μάρτυρας πρώτος και αδιάψευστος η ταμπέλα που δηλώνει το είδος του καταστήματος :

ΟΡΕΙΧΑΛΚΕΙΟΝ
ΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ
Δ. Χ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

Ας το διευκρινίσουμε για τους νεότερους : ο ορείχαλκος είναι κράμα χαλκού και κασσίτερου ή κράμα χαλκού και ψευδάργυρου από το οποίο κατασκευάζονται διάφορα χρηστικά σκεύη ή διακοσμητικά αντικείμενα.

Είναι απίστευτο το πώς μέσα σ’ αυτόν τον τόσο περιορισμένο χώρο υπάρχουν τόσα πολλά και σημαντικά αντικείμενα. Το καταλαβαίνεις, βέβαια, μόνο όταν ο ειδικός σου εξηγήσει πως τα περισσότερα απ’ αυτά είναι καλούπια για να δημιουργηθούν πολλά όμοιά τους σε διάφορα μεγέθη. Από χερούλια για τις κατσαρόλες και τους νταβάβες μέχρι καμπάνες για τις εκκλησιές. Από διτάσιες ζυγαριές με τα σταθμά τους στην ειδική ξύλινη θήκη (τα δράμια του μπακάλη της γειτονιάς) και κρεμαστά καντήλια μέχρι το παλιό αμόνι, τη μέγγενη και όλα τα σύνεργα του μεταλλουργού. Όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει ο κύριος Δημήτρης : «Μια ζωή στα χυτήρια...».

Εκεί όμως που πλούτισα ιδιαίτερα τις γνώσεις μου ήταν το θέμα των κουδουνιών για τα πρόβατα και τα γίδια. Γιατί, όπως έμαθα, στα πρόβατα κρεμάμε κουδούνια, ενώ στα γίδια κρεμάμε τα κύπρια. Ο βοσκός, λοιπόν, που έχει γίδια παραγγέλνει μια σειρά κύπρια (όσα και τα γίδια του) που το καθένα παράγει διαφορετικό ήχο και όλα μαζί μια συγκεκριμένη μελωδία. Επιπλέον, σε ένα απ’ αυτά τοποθετείται ένα εσωτερικό κουδούνι που λειτουργεί ως μπάσο. Το ίδιο βέβαια μπορεί να συμβεί και με τα κουδούνια των προβάτων εφόσον το επιθυμεί ο ιδιοκτήτης τους.

Στο λίγο χρόνο που είχα την τύχη να μοιραστώ μ’ αυτόν τον άγνωστο ως χτες άνθρωπο, στα όσα ενδιαφέροντα είχε να μου πει που γι’ αυτόν είναι πορεία και αγώνας ζωής, στο πλατύ απροσποίητο χαμόγελο που δεν εγκατέλειψε στιγμή τα χείλη του, ένιωσα για μια ακόμα φορά πως υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να ζήσουμε έξω και μακριά από κάθε είδους κρίση (μόνιμο σύμπτωμα των ημερών και της κοινωνίας μας), αρκεί να το θελήσουμε και να το πιστέψουμε.