ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - ΕΣΜΕΡΑΛΔΑ

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

ΕΣΜΕΡΑΛΔΑ

Στο Γιώργο Σεφέρη

Ολονυχτίς τον πότισες με το κρασί του Μίδα

κι ο φάρος τον ελίκνιζε με τρεις αναλαμπές.

Δίπλα ο λοστρόμος με μακριά πειρατική πλεξίδα

κι αλάργα μας το σκοτεινό λιμάνι του Gabes.

Απά στο γλυκοχάραμα σε φίλησε ο πνιγμένος

κι όταν ξυπνήσεις με διπλή καμπάνα θα πνιγείς.

Στο κάθε χάδι κ' ένας κόμπος φεύγει ματωμένος

απ' το σημάδι της παλιάς κινέζικης πληγής.

Ο παπαγάλος σου 'στειλε στερνή φορά το «γεια σου»

κι απάντησε απ' το στόκολο σπασμένα ο θερμαστής,

πέτα στο κύμα τον παλιό που εσκούριασε σουγιά σου

κι άντε μονάχη στον πρωραίον ιστό να κρεμαστείς.

Γράφει η προπέλα φεύγοντας ξοπίσω: «Σε προδίνω»,

κι ο γρύλος το ξανασφυράει στριγγά του τιμονιού.

Μη φεύγεις. Πες μου, το 'πνιξες μια νύχτα στο Λονδίνο

ή στα βρωμιάρικα νερά κάποιου άλλου λιμανιού;

Ξυπνάν οι ναύτες του βυθού ρισάλτο να βαρέσουν

κι απέ να σου χτενίσουνε για πάντα τα μαλλιά.

Τρόχισε εκείνα τα σπαθιά του λόγου που μ' αρέσουν

και ξαναγύρνα με τις φώκιες πέρα στη σπηλιά.

Τρεις μέρες σπάγαν τα καρφιά και τρεις που σε καρφώναν

και συ με τις παλάμες σου πεισματικά κλειστές

στερνή φορά κι ανώφελα ξορκίζεις τον τυφώνα

που μας τραβάει για τη στεριά με τους ναυαγιστές.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ

Ποιητική Συλλογή «Πούσι» (1947)

1η έκδοση : Α. Καραβίας, 1947

2η έκδοση : Γαλαξίας, 1961-1971

3η έκδοση : Κέδρος, 1975-1989

4η έκδοση : Άγρα, 1989-1996

…………………………………………………………………………….

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Εσμεράλδα (τίτλος ποιήματος) = ο στίχος «κι άντε μονάχη στον πρωραίο ιστό να κρεμαστείς» συνειρμικά οδηγεί στην Εσμεράλδα, την όμορφη τσιγγάνα της Παναγίας των Παρισίων του Ουγκώ, που απαγχονίστηκε.

1. Μίδας, ο = γιος του Γορδίου, βασιλιάς της Φρυγίας, που ό,τι άγγιζε γινόταν χρυσός.

2. λοστρόμος, ο = < ιταλ. nostromo : ο πρώτος υπαξιωματικός του πληρώματος, ο ναύκληρος των εμπορικών πλοίων.

3. αλάργα = < γενουατ. a larga : μακριά.

4. Gabes = μικρό λιμάνι της Τυνησίας κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη.

5. διπλή καμπάνα = χτύπος της καμπάνας που μετρά τις ώρες της βάρδιας ˙ τέσσερις διπλές = αλλαγή βάρδιας.

6. στόκολο, το < αγγλ. stokehold : το λεβητοστάσιο του πλοίου.

7. θερμαστής, ο = ο ναυτικός που ανήκει στο κατώτερο πλήρωμα του πλοίου και είναι υπεύθυνος για το άναμμα του ατμολέβητα και την παρακολούθησή του.

8. πρωραίος ιστός, ο = το κατάρτι της πλώρης

9. γρύλος, ο = εργαλείο για το σφίξιμο της αλυσίδας του τιμονιού στα παλιά πλοία.

10. ρισάλτο, το < ιταλ. risalto : έφοδος, επίθεση πειρατών σε πλοίο.

Πούσι (ποιητική συλλογή) : < τουρκ. pus = ομίχλη, καταχνιά.

ΠΗΓΗ : ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ ΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

            ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΑΠΑΛΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ, ΑΘΗΝΑ, 2003