Ξημερώνει χωρίς... της Χριστίνας Μούζη

 

Ξημερώνει χωρίς... της Χριστίνας Μούζη

σε σκηνοθεσία Γιώργου Πανόπουλου

στο «Θέατρο της Ημέρας»

 

Γράφει ο Δημήτρης Φιλελές

 

Στο «Θέατρο της Ημέρας» παρακολουθήσαμε τη μουσικοθεατρική performance «Ξημερώνει χωρίς...», μια αφηγηματικής μορφής προσέγγιση των βαθιά ριζωμένων κοινωνικών απόψεων, που μπορούν με τον εξουσιαστικό τους χαρακτήρα να κομματιάσουν ψυχικά και σωματικά όχι μόνο μερικά άτομα, αλλά να δημιουργήσουν βαθιές ρωγμές στον κοινωνικό ιστό.

 

Η υπόθεση:

Με ποιο κριτήριο οι άνθρωποι επιλέγουν να αγαπήσουν βαθιά, να ενώσουν το παρόν και το μέλλον της ύπαρξής τους με ένα ταίρι που θα τους συντροφεύει στο επίπονο ταξίδι της ζωής, να εμπιστευτούν το σώμα και την ψυχή τους σε έναν άλλο άνθρωπο με τη βεβαιότητα ότι θα είναι πάντα εκεί ως ένα χέρι στοργικό, έτοιμο να απαλύνει την τραχύτητα της καθημερινότητας;

Ίσως είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Ίσως είναι η γνώση του οικείου. Ίσως είναι η απαλλαγή από το δυσάρεστο παρόν, με την ελπίδα ενός ευοίωνου μέλλοντος. Ίσως είναι η προσωπική ανάγκη καταξίωσης σύμφωνα με τα κρατούντα πρότυπα. Ίσως είναι η τρυφερότητα που δεν έχουμε βιώσει και ονειρευόμαστε να δημιουργήσουμε. Ίσως τίποτα απ’ όλα αυτά, αλλά η τυχαία επιλογή της στιγμής, που όμως θα βάλει τη σφραγίδα της και θα καθορίσει τη μελλοντική μας πορεία.

Τι συμβαίνει άραγε όταν η προσωπική μυθολογία καταρρέει; Πώς αντιμετωπίζεται το «έτερον ήμισυ» όταν μεταμορφώνεται σε ανθρωπόμορφο τέρας; Πώς αντιμετωπίζεται η κάθε λογής βία όταν γύρω ακούγονται φωνές που σε καλούν σε υποταγή και συμμόρφωση, που ψιθυρίζουν πως έτσι έχουν τα πράγματα και αυτά συμβαίνουν λίγο πολύ παντού; Πώς μπορείς να φέρνεις στη ζωή νέους ανθρώπους και να επιτρέπεις να βιώνουν τη στρεβλή πραγματικότητα με την υποχρέωση να την αποδεχτούν και να την αναπαραγάγουν; Ποιο είναι το όριο της ανοχής που πέρα από αυτό όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά;

Τι συμβαίνει όταν σπάσουν οι αλυσίδες του φόβου; Πού οδηγεί η συσσωρευμένη οργή της σιωπής;  Είναι η βία η απάντηση απέναντι στη βία; Πόσο είναι το μέγεθος της ευθύνης εκείνων που γνώριζαν, αλλά προτιμούσαν να κοιτάζουν αλλού και να μην μπλέξουν; Πόσο είναι το μέγεθος της ευθύνης μιας ολόκληρης κοινωνίας, που προτιμά την ωραιοποίηση από την αντιμετώπιση της αλήθειας;

 

Η Χριστίνα Μούζη επιλέγει ανθρώπινες ιστορίες πόνου, περιστατικά που συμβαίνουν πίσω από τη διπλανή πόρτα, κραυγές που πνίγονται στη σιωπή, τραύματα που ξεκινούν από το μακρινό παρελθόν, αλλά δεν φανερώθηκαν, δεν συζητήθηκαν, δεν επουλώθηκαν. Και κάποτε επιστρέφουν χωρίς κανέναν να γνωρίζει πώς θα τα διαχειριστεί, πώς δεν θα τα αφήσει να μολύνουν ακόμα περισσότερους ανθρώπους. Τέσσερις διαφορετικές ιστορίες –τριών γυναικών και ενός άνδρα– συνθέτουν την εικόνα των κακοποιητικών συμπεριφορών, που δεν οφείλονται σε ατυχείς συμπτώσεις, αλλά σε βαθιά ριζωμένα πρότυπα που εξακολουθούν να εκλαμβάνονται ως «φυσιολογικά», ως «συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες», ως «δεν χαλάμε το σπίτι μας για μικροπράγματα», ως «κάνε υπομονή, κι αυτό θα περάσει», ως «τι θα πει ο κόσμος;» (που πάντα κάτι λέει, συνήθως λάθος και ποτέ όταν και όπου πρέπει), διαιωνίζοντας της ψυχοπαθολογία μιας κοινωνίας που αρνείται να βαδίσει προς το μέλλον, αλλά με επιμονή στρέφει το βλέμμα στο καταστροφικό παρελθόν. Θύματα και θύτες στροβιλίζονται στον λαβύρινθο, αναζητώντας διέξοδο στο φως. Κάποιοι θα φτάσουν με πολύ κόπο, μεγάλες απώλειες, αλλά και το μέγιστο όφελος στο ποθητό αποτέλεσμα. Κάποιοι δεν θα τα καταφέρουν και θα εξακολουθήσουν να κινούνται στο σκοτάδι. Ο δρόμος είναι μακρύς μέχρι να «ξημερώσει χωρίς...».

 

Ο Γεώργιος Πανόπουλος αναλαμβάνει την ευθύνη της δραματουργίας και της σκηνοθεσίας, ώστε να δώσει στο κοινό την αλήθεια πικρή και γυμνή. Επιλεγεί, ορθώς, τη λιτότητα τόσο στην ερμηνευτική διαδικασία όσο και στη σκηνική παρουσίαση του θέματος. Οι χαρακτήρες του κοιτάζουν κατάματα το κοινό, του απευθύνονται σε πρώτο πρόσωπο και καταθέτουν την προσωπική τους μαρτυρία σαν να μην έχει συμβεί αποκλειστικά στους ίδιους, αλλά σαν να πρόκειται για κομμάτι της ζωής που θα μπορούσε να έχει συμβεί σε οποιονδήποτε ακούει την ιστορία τους. Στην ουσία μοιράζονται με το κοινό περιστατικά βία και κατάχρηση εξουσίας στα στενά πλαίσια της οικογένειας, που καθημερινά συμβαίνουν, αλλά βυθίζονται στη σιωπή και την απόγνωση.

Η απουσία κάθε στοιχείου εντυπωσιασμού δίνει τη δυνατότητα στην αφήγηση να αγγίξει ακόμα περισσότερο το κοινό, ενώ η προσθήκη των εμβόλιμων μελωδικών ακουσμάτων –με τη μελαγχολία να διαχέεται μέσα στην αίθουσα– είναι ένα συν στη σκηνοθετική προσέγγιση.

Σημαντική επίσης η προσέγγισή του στο θέμα της προσωπικής ευθύνης, καθώς δεν μπορούμε πάντοτε να αποδίδουμε την ευθύνη στο παρελθόν για όσα διαδραματίζονται στο παρόν.

 

Οι ερμηνείες:

Η Νάσια Γαβριήλ, ως θύμα που γίνεται θύτης, μας μεταφέρει στον κόσμο της αστάθειας και των αναπάντητων ερωτημάτων. Διαρκής νευρικότητα, διαρκής αμφιβολία και αναζήτηση. Με το βλέμμα του άγριου ζώου που έχει κατασπαράξει τη λεία του, αλλά φοβάται ότι κάπου εκεί έξω παραμονεύει ο κυνηγός.

Η Μαγδαληνή Παπαδοπούλου, με το τραγικό οικογενειακό υπόβαθρο, μας χαρίζει την εικόνα του ανθρώπου που διαρκώς ακροβατεί και ζει με τον φόβο της απώλειας της ισορροπίας. Διατηρεί τους χαμηλούς τόνους της επιφανειακής ηρεμίας, ενώ οι κινήσεις δείχνουν αποφασιστικότητα. Μια σπαρακτική κραυγή το τραγούδι της.

Η Ιωάννα Σίμου, ως σύζυγος που ακολουθεί το μητρικό της πρότυπο και το οικογενειακό στερεότυπο, μας το προσφέρει με ερμηνεία χαμηλών τόνων και πνιγμένων λυγμών. Ακόμα και όταν η αντίδραση της κορυφώνεται, μας δίνει με πειστικότητα την εικόνα του ανθρώπου που πάντα θα κάνει μετρημένα βήματα.

Ο Βασίλης Τσιάκας, ως ένας διχασμένος άνθρωπος, μας εξομολογείται  ότι έμαθε να είναι αυτό που ήταν χωρίς να του αρέσει και μας παίρνει μαζί του στην ανηφορική διαδρομή της καινούργιας του ταυτότητας και της ειλικρινούς συγνώμης που οφείλει. 

Η Αριστέα Ανύση, με την αφανή αλλά ουσιώδη συμμετοχή της στην παράσταση, μας συντροφεύει με τις μελωδίες και τη ζεστή φωνή της και κάθε της παρεμβολή έρχεται σαν ζεστό χάδι που πάντα θα είναι διαθέσιμο για τα ανεπούλωτα τραύματα.

 

Συνοψίζοντας, πρόκειται για μια παράσταση που τολμά να αγγίζει καυτά και άλυτα κοινωνικά προβλήματα, που έχουν βαθιές ρίζες στο μακρινό παρελθόν που εξακολουθούν να απλώνονται στο παρόν και να προδιαγράφουν ένα δυστοπικό μέλλον, αν δεν πάρουμε ανοιχτά θέση απέναντι στο πρόβλημα. Πρόκειται για μια φωνή αντίστασης απέναντι στην κοινωνία της ωραιποιημένης πλαστής εικόνας, που μάταια επιχειρεί να κρύψει την ασχήμια της. Σίγουρα τροφή για προβληματισμό και για το άνοιγμα μιας πλατιάς και έντιμης –επιτέλους– συζήτησης.

 

Η ταυτότητα της παράστασης:

 

Συγγραφέας: Χριστίνα Μούζη

Σκηνοθεσία / Δραματουργία: Γεώργιος Πανόπουλος

Acting / Vocal / Movement Coaching: Γεώργιος Πανόπουλος

Πρωτότυπη Μουσική / Φωτογραφία: Αριστέα Ανύση

Παραγωγή / Σκην. & Ενδ. / Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Πανόπουλος

Ήχος: Κωστής Σταμούλης

Βίντεο: Φώτης Ωρολογάς

Επικοινωνία: Νατάσα Παππά

 

Πρωταγωνιστούν:

Αριστέα Ανύση (Μουσικός)

Νάσια Γαβριήλ (Ηθοποιός)

Μαγδαληνή Παπαδοπούλου (Ηθοποιός)

Ιωάννα Σίμου (Ηθοποιός)

Βασίλης Τσιάκας (Ηθοποιός)

 

Πληροφορίες:

Ημερομηνίες & ώρα παραστάσεων:

Σάββατο 6, 13 & 20 Δεκεμβρίου 2025 στις 20:30

Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά

Video παράστασης: https://www.youtube.com/watch?v=2w0J-Cnfxps

Τιμές εισιτηρίων:

Κανονικό: 15€

Μειωμένο: 12€ (για ανέργους, ΑμεΑ, φοιτητές & ομαδικό άνω των 5 ατόμων)

 

Χώρος:

Θέατρο της Ημέρας - Νικ. Γεννηματά 20, Αθήνα 11524

[πλησίον σταθμού μετρό «Πανόρμου»] - Τηλ.: 21 0692 9090

Πηγή πρώτης δημοσίευσης: "Ξημερώνει χωρίς..." στο fractal