«Πες της» - του Χρήστου Οικονόμου

 

«Πες της» - του Χρήστου Οικονόμου

Σκηνοθεσία: Αλέξη Βιδαλάκη – Ερμηνεία: Νικολίτσας Ντρίζη

στο «Θέατρο 104» (2^η σεζόν)

 

Γράφει ο Δημήτρης Φιλελές

 

Παρακολουθήσαμε την πρεμιέρα του θεατρικού μονολόγου «Πες της» στο «Θέατρο 104» στο Γκάζι. Το ομότιτλο βιβλίο του Χρήστου Οικονόμου (Εκδόσεις Πόλις, 2023), γεμάτο με τα θραύσματα της ζωής των ανθρώπων της διπλανής πόρτας, παίρνει τρισδιάστατη μορφή μέσα από τη σκηνοθετική οπτική του Αλέξη Βιδαλάκη και ενσαρκώνεται επί σκηνής από τη βαθιά ανθρώπινη παρουσία της Νικολίτσας Ντρίζη.

 

Εισαγωγικά:

Μερικές δεκαετίες πριν, οι πλανόδιοι πωλητές διαφόρων βασικών ειδών διατροφής (γάλα, αυγά, λαχανικά, ψάρια κ.λπ.) ή εδεσμάτων (τυρόπιτες, παγωτά κ.λπ.) ξεποδαριάζονταν για ώρες στους δρόμους και τα σοκάκια των συνοικιών της Αθήνας. Διαλαλούσαν ασταμάτητα την πραμάτεια τους, σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν πελατεία, με την οποία αναπτύσσονταν σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης ή και προσωπικής φιλίας. Γιατί οι άνθρωποι επεδίωκαν να επικοινωνήσουν, να ανταμώσουν, να γνωριστούν και να έρθουν σε άμεση επαφή με τους άλλους.

Για να φτάσουμε σε μια κοινωνία που προσδιορίζεται από τη μόνωση και την αποξένωση, σε ανθρώπους που έχουν αποκηρύξει την προσωπική επαφή και ενδόμυχα αναζητούν ένα εξιλαστήριο θύμα, στο οποίο θα μπορούν να διοχετεύσουν ανενόχλητα και αδίστακτα τα απόβλητα των ψυχικών τους νοσημάτων – ενίοτε και χωρίς να έχουν συνείδηση των πράξεών τους, βιώνοντας και καθιερώνοντας τη σύγχρονη –μη κανονική– κανονικότητα.

Η/ο κούριερ –επάγγελμα χωρίς ειδίκευση– αποτελεί την ιδανική περίπτωση. Δεν είναι άνθρωπος, είναι εργαλείο. Είναι ο «εκπρόσωπος» της απρόσωπης πλέον εταιρείας (ούτε αυτή επιθυμεί την προσωπική επικοινωνία), που πάνω της/του μπορούμε –ή και δικαιούμαστε(;)– να ξεσπάσουμε, να εκτονώσουμε τη συμπυκνωμένη οργή μας. Αυτή είναι η ηρωίδα της δικής μας ιστορίας.

 

Η υπόθεση:

Σε μια κοινωνία βαριά τραυματισμένη που καθημερινά αιμορραγεί, ποιος μπορεί να ορίσει με ευκρίνεια και βεβαιότητα τι είναι λογικό και τι παράλογο; Πώς μπορούμε να επικαλεστούμε την «κοινή λογική» ως βασική παράμετρο της καθημερινότητας όταν κάθε ένας μας ταλανίζεται από βαθιά ανεπούλωτα τραύματα;

Η ανώνυμη πρωταγωνίστρια της πρωτοπρόσωπης ιστορίας, μια κατ' επάγγελμα κούριερ, εισδύει αθέλητα στις ζωές των ανθρώπων, κινείται σαν ένα έντομο υποχρεωμένο να έρχεται σε επαφή με έναν θανατηφόρο ιστό στον οποίο δεν πρέπει να πιαστεί. Τριγυρίζει αδιάκοπα στους δρόμους της Αθήνας, στα δυσπρόσιτα χωριά, είναι αποφασισμένη να πράξει το καθήκον της. Παράλληλα όμως ακούει και καταγράφει, γεμίζει, ξεχειλίζει, αδειάζει και ξαναγεμίζει με εικόνες, με τραυματικές αφηγήσεις, με ανεκδιήγητες συμπεριφορές, με ισχυρές δονήσεις που προκαλούν αιφνιδιαστικές εκρήξεις, επιχειρώντας διαρκώς να ξεφύγει χωρίς να πληγωθεί ανεπανόρθωτα. Πάντα όμως απομένει ένα κατακάθι, ένα αγκάθι που γδέρνει την ψυχή της.

Άνθρωποι κάθε λογής μπαίνουν και βγαίνουν από τη ζωή της, δίνει και παίρνουν ασταμάτητα, ο πόνος είναι πανταχού παρών, παραμονεύει σε κάθε σκοτεινή γωνιά, έτοιμος να κατασπαράξει την ευάλωτη λεία του.

Το παρελθόν και το μέλλον συγκρούονται με το παρόν, τα ερωτήματα εκπέμπονται, αλλά επιστρέφουν αναπάντητα στον αποστολέα, σαν γράμματα χωρίς παραλήπτη.

Οι ιλαροτραγικές καταστάσεις δεν είναι μέρος ενός θεατρικού παιχνιδιού, αλλά ή αποτύπωση της σύγχρονης πραγματικότητας. Όμως η ζωή είναι τόσο τραγική ή τόσο κωμική όσο εμείς την αντιλαμβανόμαστε. Και η συνομιλία, έστω και δίχως ειρμό ή αιτία, με χιούμορ, έστω και μαύρο, μόνο ιαματική επίδραση μπορεί να έχει για έναν άνθρωπο που κινδυνεύει να χάσει εντελώς τη δυνατότητα να μιλάει για τον εαυτό του στους άλλους.

Και καθώς τα περιστατικά διαδέχονται με καταιγιστική ροή το ένα το άλλο, μια φράση βγαίνει από το βάθος της ψυχής της και τη στιγματίζει: «Πες της σ’ αγαπώ και δεν θα το ξανακάνω»· το δικό της ακριβό μυστικό, η δική της εξομολόγηση στον θεατή όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, όταν πια μπορέσει να γίνει ένα με τη θάλασσα «που κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να της αφήσει σημάδι».

 

Η παράσταση ως συνολική εικόνα:

Ο Χρήστος Οικονόμου γράφει ένα εκτενές αφήγημα που αποτελείται από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων, σχολιάζοντας τη σύγχρονη κοινωνία, τη λογικοφάνεια, τις στρεβλώσεις και τις παραμορφώσεις της, την αποξένωση, τη μάταιη αναζήτηση αληθινής επικοινωνίας, το κλείσιμο στο αόρατο καβούκι που πρέπει επιτέλους να σπάσει, για να αφεθεί ο συσσωρευμένος πόνος να κυλήσει μέχρι τη θάλασσα· για να ζήσουμε τη ζωή όπως είναι και όχι όπως νομίζουμε ότι είναι.

Ο Αλέξης Βιδαλάκης επωμίζεται τη σκηνοθετική ευθύνη της μεταφοράς των έντονων στιγμιότυπων της αφήγησης, με στόχο να «φωτίσει» ιδιαίτερες ανθρώπινες στιγμές, όπως αυτές γίνονται αντιληπτές από την κούριερ που χτυπά τα κουδούνια των συνειδήσεων και των συναισθημάτων. Η ματιά του εστιάζει στην αντιφατικότητα των καταστάσεων και στον παραλογισμό, ενώ επιδιώκει και κατορθώνει να κάνει τον θεατή συμμέτοχο στον  γρήγορο ρυθμό εναλλαγής χώρων αλλά και συναισθημάτων. Σε ένα υπαινικτικό σκηνικό που εξαρχής μας προειδοποιεί για το «εύθραυστο» του πράγματος εκτυλίσσεται η θεατρική πράξη, η οποία, εκ του αποτελέσματος, δικαιώνει τη σκηνοθετική άποψη ολοκληρωτικά. Συνεργάτης στο σκηνοθετικό έργο η Μαρία Μακρή.

Η Άννα Παπαϊωάννου επιμελείται τη μουσική, που κυλάει απαλά και συνοδευτικά, ακολουθώντας τον ρυθμό της αφήγησης.

Η Νατάσα Πετροπούλου, με τους ευαίσθητους και τρυφερούς φωτισμούς, αγκαλιάζει ζεστά την ηρωίδα και συμπορεύεται μαζί της στις γειτονιές της Αθήνας, στις επαρχιακές της εξορμήσεις, αλλά κυρίως στα δύσβατα μονοπάτια των εσωτερικών της διαδρομών.

 

Η ερμηνεία:

Η συναρπαστική Νικολίτσα Ντρίζη μας προσφέρει μια ερμηνεία καθηλωτική, συνδυάζοντας μοναδικά την εξωστρέφεια με την εσωτερικότητα. Με απλότητα και φυσικότητα ενδύεται τον ρόλο. Είναι μια ολοζώντανη δρομέας κούριερ που γυρίζει από πόρτα σε πόρτα, που βιώνει και μεταφέρει κάθε λεπτό των σουρρεαλιστικών αφηγήσεών της με αθωότητα και ειλικρίνεια. Δεν έχει τίποτα να κρύψει ή να αποδείξει. Λέει τα πράγματα με το όνομά τους, μας κοιτάζει κατάματα – διαπεραστικό, συγκινησιακά φορτισμένο βλέμμα– και μας καταθέτει την αλήθεια με πηγαίο χιούμορ και χωρίς περιστροφές. Την αλήθεια των άλλων αλλά και τη δική της. Ενώνει μεθοδικά τα κομμάτια του παζλ, για να μας δώσει τη μεγάλη εικόνα μέσα από μικρές ιστορίες. Αναμετριέται με τα φαινομενικά ασήμαντα με κάθε της φράση, για να  μας αποκαλύψει τα σημαντικά. Συνομιλεί διαρκώς με το κοινό με αυθορμητισμό, αυθεντικότητα, ευγένεια ψυχής, αλλά και εκρηκτικότητα, με αποκορύφωμα την εξωτερίκευση της προσωπικής της ιστορίας, που είναι και η ποθητή έξοδος στο φως.

 

Συνοψίζοντας, τα θραύσματα των ανθρώπων και των ιστοριών τους συνταιριάζονται και σχηματίζουν μια συνεκτική εικόνα μέσα από την αφήγηση που μας ελκύει και μας κάνει να νιώσουμε μέρος της, να κατανοήσουμε πού βρισκόμαστε και πού βαδίζουμε. Η ζωή ενός ανθρώπου μας αγγίζει και μας προ(σ)καλεί να την αγγίξουμε. Ένα «μάθημα» για την αρμονική συνύπαρξη, για την ανθρωπιά και την ευθύνη, που καλό θα είναι να μην πάρουμε απουσία. Δείτε την παράσταση με ανοιχτά μάτια και καρδιά.

 

Η ταυτότητα της παράστασης:

Κείμενο: Χρήστος Οικονόμου

Σκηνοθεσία: Αλέξης Βιδαλάκης

Ερμηνεία: Νικολίτσα Ντρίζη

Μουσική: Άννα Παπαϊωάννου (Anna VS June)

Φωτισμοί: Νατάσα Πετροπούλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Μακρή

Φωτογραφίες: Στάμος Σέμσης

Φωνή μικρής: Βασιλική Γουρδούπη

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Γιώτα Δημητριάδη

 

Από 24 Νοεμβρίου στο Θέατρο 104

Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 – Διάρκεια: 70΄

Τιμές: 15 γενική είσοδος/ 12 μειωμένο

 

Θέατρο 104 – Ευμολπιδών 41 (Γκάζι, Σταθμός Μετρό: Κεραμεικός)

Τηλέφωνο: 695 126 9828

Πηγή 1ης δημοσίευσης: "Πες της" στο Θέατρο 104