Παναγιώτα Μπλέτα - Πόσο κακό μας κάνει ο ανταγωνισμός;

 

Παναγιώτα Μπλέτα

Πόσο κακό μας κάνει ο ανταγωνισμός;

Ανταγωνισμός εναντίον Συλλογικότητας

(Εκδόσεις Αγγελάκη, 2025 ISBN: 978-960-616-434-7)

Γράφει ο Δημήτρης Φιλελές

 

«Πόσο κακό μας κάνει ο ανταγωνισμός;» είναι ο τίτλος του νέου δοκιμιακού έργου της Παναγιώτας Μπλέτα, με υπότιτλο «Ανταγωνισμός Εναντίον Συλλογικότητας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Αγγελάκη.  Πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο η συγγραφέας συνδυάζει τις προσωπικές επιστημονικές γνώσεις, την πολύχρονη εμπειρία της στην ελεύθερη αγορά εργασίας, την ενασχόλησή της με την επίλυση κοινωνικών ζητημάτων και την πολιτική, το μαχητικό αρθρογραφικό της υπόβαθρο, αλλά και τα αναντίρρητα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, που χρησιμεύουν ως υποστηρικτικό υλικό των θέσεών της.

Έχουν ήδη σπαταληθεί τόνοι χαρτιού και έχουν χυθεί δεκάδες (ή και εκατοντάδες) από τους εντεταλμένους κονδυλοφόρους για την ανταγωνιστική «καλοσύνη». Και ενώ αυτά εξακολουθούν να συμβαίνουν και να διαιωνίζουν τις λανθασμένες αντιλήψεις, η συγγραφέας, με τρόπο αδιάψευστο, με εκλαϊκευμένη επιστημονική γνώση και με στοιχεία από την σκληρή πραγματικότητα, μας επιβεβαιώνει ότι ισχύει το ακριβώς αντίθετο πέρα από κάθε αμφιβολία.

Ο ανταγωνισμός, όπως η ίδια αναφέρει, εμπεριέχει εν τω γεννάσθαι την έννοια της αντιπαράθεσης. Και πώς μπορεί από μια τέτοια θέση να προκύπτει καλό για το κοινωνικό σύνολο; Ακόμα χειρότερα, όταν ο ανταγωνισμός επιδιώκει την επιβεβαίωση και την κοινωνική αναρρίχηση του ατόμου μέσω της αντιπαλότητας και της επικράτησης με τον ταυτόχρονο εκμηδενισμό του αντιπάλου -για να μην στρογγυλεύουμε τις γωνίες-, πώς είναι δυνατό να πρόκειται για επωφελή διαδικασία με κοινωνικούς όρους; Εκτός αν επιθυμούμε να ζούμε σε μια κοινωνία όπου επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου, με την ψευδαίσθηση ότι θα έρθει κάποτε η στιγμή και εμείς να βρεθούμε από τους κάτω στους πάνω, από τους εξουσιαζόμενους στους εξουσιαστές.

Αλλά και στην περίπτωση αυτή αποδεικνύεται περίτρανα ότι θα συμβεί αυτό που διαχρονικά συμβαίνει στην ιστορία της ανθρωπότητας: Όταν οι ισχυροί πληθαίνουν, έρχεται νομοτελειακά και η αναπότρεπτη ώρα του αλληλοσπαραγμού τους.

Επειδή η φύση του ανταγωνισμού, εκτός από καταστροφική, καταλήγει πάντα να είναι και αυτοκαταστροφική.

Μέσα από αλληλοδιάδοχες θεματικές ενότητες που η μία αποτελεί νοηματική συνέχεια της άλλης, η συγγραφέας περιγράφει με γλαφυρότητα και αφοπλιστική πειστικότητα τις αναβαθμίδες μέσα από τις οποίες κορυφώνεται το καταστροφικό έργο του ανταγωνισμού, παρασύροντας στο πέρασμά του κάθε έννοια αξιοπρέπειας, κάθε ίχνος ανθρωπισμού που οφείλουμε να έχουμε ως όριο διάκρισης από τα υπόλοιπα όντα του ζωικού βασιλείου.

Η έννοια του ανθρώπου υποδουλώνεται και μεταμορφώνεται σε ενστικτώδη και ζωώδη κυριαρχία πάνω στους συνανθρώπους μας μέχρι τον εξαναγκασμό τους σε πειθήνια όργανα μιας κατ’ επίφαση δημοκρατικής και ελεύθερης αγοράς. Τόσο ελεύθερης που μας κάνει τη «χάρη» να υπάρχουμε –όχι να ζούμε– απλώς για να την υπηρετούμε τυφλά.

Μας απομακρύνει από τους στόχους, τα οράματα και τα ιδανικά, επειδή η ολιγαρχία των υψηλά ιστάμενων ανταγωνιστών είναι η μόνη που έχει το αυθαίρετο δικαίωμα να επιλέγει πριν από μας για μας, αδιαφορώντας για τις πραγματικές μας ανάγκες ή τη γνώμη μας. Επί της ουσίας δεν έχουμε δικαίωμα γνώμης.

Πρόκειται, λοιπόν, για έναν ολισθηρό κατήφορο που με μαθητική ακρίβεια μας οδηγεί στην αποδιοργάνωση, την αποχαύνωση και την αποξένωση. Μας μεταμορφώνει σε αποσυνάγωγους του ανθρώπινου είδους σαν άλλη Κίρκη. Είμαστε οι σύντροφοι ενός σύγχρονου Οδυσσέα, που είναι προορισμένος από τη μοίρα να φτάσει ολομόναχος στον τελικό προορισμό του θυσιάζοντας τους «ανόητους» συντρόφους του, για να απολαύσει μέχρι βαθυτάτου γήρατος τα αγαθά της ιδιοφυΐας του.

Είναι αξιοσημείωτη η αφηγηματική ροή του λόγου και η άριστη διασύνδεση των επίσημων επιστημονικών δεδομένων, της βιωμένης  καθημερινότητας και των φιλοσοφικών στοχασμών σε ένα αμάλγαμα, ώστε ο αναγνώστης να επιθυμεί να διαβάσει μέχρι και την τελευταία σελίδα, αποκομίζοντας ένα σημαντικό όφελος: όχι μόνο τη γνώση και την επίγνωση όσων διαδραματίζονται γύρω του, αλλά και την κατανόηση της θέσης του μέσα στο κοινωνικό σύνολο – πώς αυτοπροσδιορίζεται, πού εντάσσεται και για ποιες συνθήκες ζωής, για ποιους στόχους, οφείλει και αξίζει να αγωνίζεται και να παίρνει θέση και αποφάσεις σε καθημερινή βάση.

Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι η συγγραφέας δεν επαφίεται σε λόγο καταγγελτικό –πράγμα εύκολο και ασφαλές σε μια παγκόσμια κοινότητα της οποίας η νοσηρότητα ή και συν-νοσηρότητα είναι δεδομένη–, αλλά διατυπώνει αντι–θέσεις, δηλαδή θέσεις που μπορούν να μας οδηγήσουν στην απαλλαγή από τις απάνθρωπες και αντικοινωνικές τάσεις που βρίσκουν, δυστυχώς, γόνιμο έδαφος όχι μόνο σε απολυταρχικά ή θεοκρατικά καθεστώτα, αλλά απλώνουν βαθιές ρίζες και στον ιστό των δυτικών προηγμένων -τουλάχιστον οικονομικά και τεχνοκρατικά- χωρών.

Οι αντι-προτάσεις της Παναγιώτας Μπλέτα μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της είναι πρωτίστως η επένδυση στη συλλογικότητα, που θα επιφέρει την ισονομία, την ισοτιμία, την πολιτισμική αναγέννηση και την επαναφορά των αξιών απέναντι στην ακατάσχετη καταναλωτική μανία των ολίγων και στην ανελέητη εκμετάλλευση ανθρώπινων και φυσικών πόρων στον βωμό του κέρδους μέσω του ισοπεδωτικού για τους πολλούς ανταγωνισμού. Και, εν τέλει, στην αναγόρευση της αξίας του ατόμου ως λειτουργικής μονάδας ενός συνεργατικού συνόλου σε μια φιλοπρόοδη κοινωνία, που σέβεται τις ατομικές ελευθερίες όπως και όποτε αυτές εκφράζονται. Και, προς αποφυγή παρερμηνειών, η συγγραφέας αναφέρεται με σαφήνεια στην ελευθερία που σημαίνει πρωταρχικά αυτοέλεγχο και αυτοπεριορισμό, ώστε να μην βλάπτουμε  τους άλλους.

Το συγκεκριμένο βιβλίο, από τον χαρακτηριστικό ξεκάθαρο τίτλο και την προσεκτικά επιλεγμένη εικόνα του εξωφύλλου μέχρι και την τελευταία λέξη του περιεχομένου του, μπορεί να θεωρηθεί ως επιστέγασμα της όλης έως τώρα δοκιμιακής και αρθρογραφικής πορείας της συγγραφέως, που με υπομονή, επιμονή, αλλά και με την προσωπική στάση ζωής προτείνει την προσήλωση στις δημοκρατικές αρχές διακυβέρνησης με έμφαση στη συλλογικότητα ως τη μόνη διέξοδο από τα αδιέξοδα που οδηγούμαστε από τα ανταγωνιστικά καπιταλιστικά και τα καταδυναστευτικά αυταρχικά μοντέλα που συνθλίβουν κάθε έννοια ελεύθερης βούλησης και αυτοδιάθεσης του ατόμου, δηλαδή του πυρήνα της οργανωμένης κοινωνίας.

Με το νέο αυτό πόνημα η Παναγιώτα Μπλέτα επιχειρεί να χαράξει τον δικό της δρόμο στα δύσβατα μονοπάτια της στρεβλής πραγματικότητας και οι προτάσεις της να γίνουν πράξη, ώστε να φτάσουμε στην επιθυμητή ανθρώπινη συμβίωση αλλά και στην εναρμόνισή μας με την απλόχερη και άδολη φύση.

 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η συγγραφέας, διανοήτρια Παναγιώτα Μπλέτα γεννήθηκε στη Σκάλα Λακωνίας, ενώ μεγάλωσε στο Χαλάνδρι. Σπούδασε στη Νέα Υόρκη MBA Management (New York Institute of Technology) και BSc Marketing-Management (City University of New York).

Έχει συνεργαστεί επαγγελματικά με ελληνικούς και ξένους επιχειρηματικούς ομίλους και οργανισμούς, που δραστηριοποιούνται στους τομείς της συμβουλευτικής, της πολιτικής και επιχειρηματικής έρευνας, της επικοινωνίας, της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, των τροφίμων, του franchise,  αναλαμβάνοντας  υψηλές διοικητικές θέσεις, ενώ έχει διατελέσει επιχειρηματίας και η ίδια.

Σχεδίασε και υλοποίησε έργα με σημαντικά ωφέλιμη αξία για την Ελλάδα: Γραμμή Ενημέρωσης Σεισμόπληκτων 0800-18000, Γραμμή Εξυπηρέτησης του Πολίτη 1464 κ.λπ..

Έχει δραστηριοποιηθεί  έντονα  στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης ως Αντιδήμαρχος στον Δήμο Χαλανδρίου. Διακρίθηκε για την ίδρυση του πρώτου Δημοτικού Κ.Ε.Π. στην Ελλάδα. Διετέλεσε Νομαρχιακή Σύμβουλος στον Νομό Λακωνίας και τιμήθηκε για την έκδοση  πρωτοποριακού Ενημερωτικού Δελτίου που βοήθησε στη διάδοση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, καθώς και στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων από την Περιφέρεια.

Έχει εκδώσει είκοσι βιβλία, μεταξύ των οποίων δύο φιλοσοφικά δοκίμια,  εννέα πολιτικά και οικονομικά δοκίμια, οκτώ ποιητικές συλλογές (αρκετές από τις οποίες έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά) και ένα θεατρικό έργο. Έχει γράψει περισσότερα από διακόσια πενήντα άρθρα, αρκετές ερευνητικές μελέτες και κριτικές σε λογοτεχνικά, θεατρικά και κινηματογραφικά έργα, που έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και διεθνή sites, εφημερίδες και περιοδικά, ενώ έχει δώσει πάνω από εκατό συνεντεύξεις σε ελληνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Πηγή πρώτης δημοσίευσης: 

Ανταγωνισμός εναντίον Συλλογικότητας (Fractal)